A'REA 2020

Een wijkgerichte en integrale aanpak van ongekwalificeerde uitstroom

Geïnspireerd door voorbeelden uit New York en Rotterdam besloot de stad Antwerpen voorjaar 2016 een onderzoek op te starten en een eigen Antwerps model te ontwikkelen om ongekwalificeerde uitstroom via een wijkgerichte en integrale werkwijze aan te pakken. Van bij het begin was het de intentie om het wijktraject in meerdere wijken in de stad uit te rollen. In december 2016 werd het onderzoeksrapport en de startnota voor A’REA 2020 (toen nog Antwerp Children’s Zone) opgeleverd. 

Het Antwerps model

Het Antwerps concept werd opgehangen aan 2 luiken: het vergroten van de leerwinst (effectief leren) en het verhogen van welbevinden (een positief wijktraject).

Om dit te realiseren werden 6 leidende principes naar voor geschoven. 

1. Het uitgangspunt en de finaliteit: ‘Op basis van eigen talenten en passies stroomt ieder kind door naar een professionele carrière’.
2. Het vergroten van de leerwinst van ieder kind.
3. Er worden kwaliteitsvolle verbindingen gebouwd met en tussen het kind, de leerkracht, de school, de ouders, de wijk …:

• gericht op interactie;
• gestoeld op wederzijdse feedback;
• mogelijkheden om te kiezen;
• kansen om meerdere rollen op te nemen.

4.Elke deelnemer vertrekt vanuit het geloof in (elkaars) sterkten en de idee dat iedereen kan groeien en veranderen.
5.Pijplijnbenadering: iedereen blijft aan boord (0-25 jaar).
6.Het integraal, positief wijktraject als gids naar meer welbevinden van het kind, het gezin, de wijk. 

Uitrol op het Kiel

Voor het bepalen van de pilootwijk werden verschillende wijken geanalyseerd op basis van een aantal indicatoren (demografisch, sociaal-economisch, overlast en criminaliteit, subjectief welbevinden en onderwijs-indicatoren). Zo bleek de wijk Kiel wat onderwijsindicatoren betrof oa hoog te scoren op vlak van schoolse vertraging en ongekwalificeerde uitstroom in vergelijking met de stad en andere wijken. De hoge ranking op basis van deze indicatoren gecombineerd met de totaalranking van de wijk bepaalden uiteindelijke de keuze van het college voor Kiel als pilootwijk voor het nieuwe concept.

Via een participatief project met stakeholders uit de wijk en uit bovenlokale structuren werden 7 prioriteiten bepaald waar telkens een aantal acties en projecten aan verbonden werden.  

1. Leertijduitbreiding: alle kinderen die naar school gaan op het Kiel krijgen de kans om hun talenten te ontdekken en ontwikkelen binnen een divers extra-curriculair aanbod.
2. Samenwerking welzijn-onderwijs: (gezins)problematieken die de opdracht van de school overstijgen worden snel en correct doorverwezen naar en opgenomen door welzijns - en andere partners. Gezinnen krijgen de best mogelijke ondersteuning, scholen hebben meer ruimte voor hun onderwijsopdracht.
3. Aanbod voor ouders: ouders van kinderen die naar school gaan op het Kiel krijgen de kans om laagdrempelige sessies te volgen in de school van hun kind of in afstemming met de school van hun kind, bv. rond taal, opvoedingsondersteuning, vrijetijdsaanbod, tewerkstelling… 
4. Talentenprofiel: alle kinderen schoolgaand op het Kiel kunnen hun talenten zichtbaar maken en ontwikkelen over sectoren heen. Elke begeleider en leerkracht kan inspelen op talenten en erover in gesprek gaan.
5. Kleuterparticipatie: kinderen uit gezinnen wonend op het Kiel beleven een kwaliteitsvolle voorschoolse periode, worden vlot ingeschreven in de kleuterschool en participeren voldoende aan schoolactiviteiten. Blinde vlekken in het ondersteuningsaanbod voor ouders worden daartoe ingevuld. 
6. Sterke scholen en organisaties: scholen zijn sterk genoeg om – samen met sterke partners – de uitdaging te blijven aangaan om het beste uit elk kind te halen door excellent onderwijs aan te bieden.
7. Welbevinden in de wijk: A'REA 2020 draagt eraan bij dat het Kiel een wijk is waar iedereen zich goed voelt.  

A'REA vandaag en morgen

Ook vandaag lopen er nog steeds acties die startten in A’REA 2020. Veel van deze acties zijn niet meer weg te denken op het Kiel en worden in andere wijken gekopieerd:

• De samenwerking tussen onderwijs en welzijn is verankerd in het netwerk Netsterk 2020 en wordt gedurende schooljaar 2020-2021 aangevuld met een experiment met welzijnsankers.
• De stadsmarinier die sinds vorig jaar aan de slag is op het Kiel ondersteunt de methode van de Nieuwe Autoriteit die door scholen en andere organisaties in de wijk wordt gebruikt om een kwaliteitsvolle relatie aan te gaan met de Kielse jongeren en zet zo verder in op het welbevinden in de wijk. In 2021 zal Nieuwe Autoriteit ook in Merksem en Deurne Noord worden uitgerold.
• In elke wijk is er een kwaliteitsvol onderwijsnetwerk waarbij een medewerker van de stad de vinger aan de pols houdt, scholen en andere partners regelmatig bij elkaar brengt in functie van het onderwijs van de kinderen en jongeren in de wijk. 

Met A’REA UP maken de stad Antwerpen samen met alle Antwerpse onderwijsverstrekkers een doorstart om de gekwalificeerde uitstroom in de stad duurzaam te verhogen. Hierbij wordt één fundamenteel principe naar voren geschoven, waar alle partners zich voor engageren : Het kind/jongere staat centraal in al onze acties en we identificeren en evalueren elke actie op de toegevoegde waarde die ze biedt in functie van de gekwalificeerde uitstroom van het kind/jongere.

De werking van A’REA 2020 en acties die positief geëvalueerd werden en een positieve impact hebben op de groeikansen van kinderen en jongeren zullen in dit stadsbrede programma worden meegenomen. Vanaf 1 september 2021 worden de acties die uit A’REA UP voortkomen uitgerold.